Astma: Bekijk Oorzaken, Symptomen en Behandelingen

Astma is een langdurige aandoening waarbij de luchtwegen in de longen vernauwen als gevolg van ontsteking en samentrekking van de spieren rond de kleine luchtwegen. Dit veroorzaakt symptomen zoals hoesten, piepende ademhaling, kortademigheid en benauwdheid op de borst. Deze symptomen zijn intermitterend en zijn vaak erger ’s nachts of bij inspanning.

Enkele veel voorkomende triggers die astmasymptomen kunnen verergeren zijn virale infecties (verkoudheid), stof, rook, dampen, weersveranderingen, gras- en boompollen, bont en veren van dieren, huisstofmijt (dermatophagoides), sterke zepen en parfum. Deze triggers verschillen van persoon tot persoon.

Astma wordt hoofdzakelijk gediagnosticeerd met longfunctietests, maar andere bloedtests en allergietests helpen ook bij het stellen van de juiste diagnose. De behandeling van astma is uitgebreid, maar bèta-2 agonisten en corticosteroïden blijven de steunpilaar van de astmabehandeling.

Leefstijl- en preventiemaatregelen zoals het vermijden van triggers, het vermijden van voedsel dat het risico op een astma-aanval verhoogt en het wegblijven van stress kunnen van grote hulp zijn bij het onder controle houden van astma-aanvallen.

Symptomen van Astma

U kunt astma vermoeden als u of uw kind symptomen opmerkt zoals hoesten en piepende ademhaling (fluitende geluiden). Dit zijn veel voorkomende astma-symptomen. De symptomen van astma kunnen worden gekenmerkt door:

• Ademnood (kortademigheid) bij blootstelling aan triggerende factoren
• Cyanose (blauwe verkleuring van gezicht en ledematen)
• Piepende of fluitende geluiden tijdens het ademen
• Beklemming van de borstkas, wat aanvoelt als een gespannen band rond de borst
• Intens hoesten of de drang om te hoesten die kan worden uitgelokt door een allergeen of andere omgevingsfactoren
• Vermoeidheid tijdens en na een astma-aanval

Deze symptomen treden meestal op tijdens aanvallen, meestal ’s nachts. Dit is de reden waarom sommigen van u zich overdag moe kunnen voelen. Tijdens een astma-aanval kunnen de ademhalingsmoeilijkheden verergeren en zich ontwikkelen tot ernstiger kortademigheid, indien niet behandeld.

De meeste artsen onderscheiden astma als intermitterend (komt en gaat) of persistent (aanhoudend). Aanhoudende astma kan mild, matig of ernstig zijn. De ernst van de aandoening is gebaseerd op de frequentie van de aanvallen.

Oorzaken van Astma

De precieze oorzaak van astma is nog steeds niet bekend. Er wordt ook aangenomen dat het een multifactoriële pathologie is die door zowel genetische als omgevingsfactoren wordt beïnvloed. Wanneer uw immuunsysteem in contact komt met een allergeen, zet het in het ideale geval een immuunrespons in gang om het allergeen te bestrijden. Maar bij mensen met astma is deze immuunreactie zeer sterk, wat leidt tot ontsteking. Dit zorgt er op zijn beurt voor dat de luchtwegen opzwellen en vernauwen, waardoor het moeilijk wordt om te ademen.

Tijdens een astma aanval, kunnen drie dingen gebeuren:

Bronchospasme: De spieren rond de luchtwegen vernauwen (spannen aan). Wanneer ze zich aanspannen, worden de luchtwegen vernauwd. Lucht kan niet vrij door de vernauwde luchtwegen stromen.

Ontsteking: De luchtwegbekleding raakt gezwollen. Opgezwollen luchtwegen laten niet zoveel lucht in of uit de longen.

Slijmproductie: Tijdens de aanval maakt uw lichaam meer slijm aan. Dit dikke slijm verstopt de luchtwegen.

Astma bij kinderen

Volgens de richtlijnen van het Global Initiative for Asthma (GINA) lijden wereldwijd ongeveer 300 miljoen mensen, zowel volwassenen als kinderen, aan astma. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) telt India ongeveer 15-20 miljoen astmapatiënten. Geschat wordt dat de prevalentie van astma bij kinderen tussen 5 en 11 jaar tussen 10-15% ligt.

De meeste kinderen met astma vertonen lange tijd geen tekenen of symptomen van de aandoening of totdat ze een astma-aanval krijgen. Bovendien kunnen de symptomen van astma bij kinderen in de meeste gevallen worden verward met andere aandoeningen van de luchtwegen. Daarom is de diagnose van astma bij kinderen vrij moeilijk en is ze enkel gebaseerd op de symptomen.

Er is geen bekende manier om de oorzaak van astma bij kinderen vast te stellen. Bepaalde studies hebben echter een aantal factoren geïdentificeerd die het risico op astma bij kinderen kunnen verhogen.

Astma in de zwangerschap

Ongecontroleerde astma betekent dat de moeder niet genoeg zuurstof krijgt. Dit heeft natuurlijk nadelige gevolgen voor de moeder, de voortzetting van de zwangerschap en voor de foetus in de moeder. Goed gecontroleerde astma leidt tot een normale zwangerschap, een normale bevalling en een normaal kind.

Enkele veel voorkomende zorgen die een zwangere vrouw kan hebben met betrekking tot astma zijn:

• Zal astma een nadelige invloed hebben op mijn zwangerschap of mijn baby?
• Zal zwangerschap mijn astma nadelig beïnvloeden?
• Kunnen astmageneesmiddelen veilig worden ingenomen tijdens de zwangerschap?
• Zal mijn kind ook astma hebben?

Goed beheerde en onder controle gehouden astma leidt niet tot problemen tijdens de zwangerschap en de bevalling; noch voor de moeder, noch voor de baby.

Risicofactoren voor Astma

Enkele van de meest voorkomende triggers/risicofactoren voor astma zijn:

• Genetica: Er zijn aanwijzingen dat de aanwezigheid van astma en de ernst ervan kunnen worden beïnvloed door het genoom of de genetische opmaak van een persoon.
• Luchtverontreiniging: Blootstelling aan verontreinigende stoffen in de buitenlucht, zoals stikstofdioxide en dieselpartikels, wordt in verband gebracht met verhoogde astmasymptomen.
• Dieet: Diëten met een laag gehalte aan antioxidanten zoals vitamine A, vitamine C, vitamine D, magnesium en selenium kunnen ook bevorderlijk zijn voor de ontwikkeling van astma.
• Virale infecties: infecties van de luchtwegen die tijdens de kinderjaren door een virus kunnen worden veroorzaakt, kunnen op volwassen leeftijd astma veroorzaken.
• Allergenen: Omgevingsallergenen zoals pollen, stof of mijten kunnen een astma-aanval uitlokken.
• Medicijnen: Bepaalde medicijnen, zoals aspirine en bètablokkers, kunnen bij bepaalde personen ook astma-aanvallen veroorzaken.
• Lichaamsbeweging: Lichaamsbeweging kan astma verergeren en de ademhaling bemoeilijken.
• Chronische sinusitis: Post-nasale infusie veroorzaakt door sinusitis kan leiden tot hoesten en een jeukende keel, wat de astma-symptomen kan verergeren.
• Insecten of planten: Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor bepaalde planten of insecten die astma kunnen uitlokken.
• Zwaarlijvigheid: Door overgewicht loopt u een groter risico op astma en de symptomen daarvan, zoals kortademigheid en piepende ademhaling.
• Stress: Emotionele factoren zoals stress kunnen niet alleen leiden tot angst, maar ook tot astmasymptomen zoals ademnood.
• Rook: Rook of chemische irriterende stoffen zoals dampen kunnen ook leiden tot astmasymptomen zoals piepende ademhaling en kortademigheid.

Behandeling van Astma

De gebruikelijke behandeling van mensen met astma bestaat uit het gebruik van preventieve geneesmiddelen (ook wel controllers genoemd) en geneesmiddelen die snel verlichting geven (ook wel relievers genoemd)

A. Regelaars

Deze geneesmiddelen helpen de zwelling van de luchtwegen te verminderen en slijmvorming te voorkomen. Ze worden meestal gebruikt om astma-aanvallen te voorkomen en de longen te beschermen. Deze medicijnklassen zijn:

1. Corticosteroïden
Dit zijn de beste en meest voorgeschreven geneesmiddelen voor astma. Ze werken door het remmen van de activiteit van ontstekingscomponenten zoals prostaglandinen, leukotriënen en histamines die verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. Ze worden in grote lijnen onderverdeeld in:

a) Inhalatiecorticosteroïden (ICS): ICS behoren tot de meest doeltreffende ontstekingsremmende geneesmiddelen die beschikbaar zijn voor de behandeling van astma. Monotherapie met lage doses inhalatiecorticosteroïden wordt gewoonlijk gegeven als eerstelijnsonderhoudstherapie voor de meeste kinderen en volwassenen die met astma te maken hebben. Regelmatig gebruik van ICS vermindert aantoonbaar de symptomen en flare ups van astma en verbetert de longfunctie. Voorbeelden van geneesmiddelen die tot deze categorie behoren zijn:

• Beclometason
• Budesonide
• Fluticason

b) orale corticosteroïden: deze worden over het algemeen toegediend voor de acute behandeling van matige tot ernstige astma. Langdurig gebruik van orale steroïden wordt over het algemeen vermeden omdat dit in verband wordt gebracht met mogelijk ernstige bijwerkingen. Voorbeelden zijn:

• Prednison
• Prednisolon

2. Leukotrieenreceptorantagonisten
Deze geneesmiddelen zijn doeltreffend voor de behandeling van astma, worden goed verdragen en zijn veilig in het gebruik. Zoals de naam al zegt, blokkeren ze de werking van een ontstekingsveroorzakende chemische boodschapper die leukotriëen wordt genoemd. Deze geneesmiddelen verminderen daardoor de ontsteking in de luchtwegen, waardoor astma wordt voorkomen en de symptomen van allergieën worden verlicht. Bekende voorbeelden van deze geneesmiddelen zijn:

• Montelukast
• Zafirlukast

3. Biologische therapieën
Biologische therapieën zoals het anti-IgE monoklonale antilichaam, bijvoorbeeld omalizumab, kunnen de frequentie van astma-aanvallen verminderen. Dit geneesmiddel wordt eenmaal per 2-4 weken subcutaan toegediend. Dit geneesmiddel is specifiek voor patiënten met moeilijk te controleren astma met een verhoogd serum IgE-niveau. Het wordt ook gegeven aan mensen bij wie de astmasymptomen niet verbeteren, zelfs niet met ICS-therapie in combinatie met een tweede regulerende medicatie.

B. Ontspanners (bronchodilatoren)

Dit zijn de voorkeursmedicijnen voor de behandeling en instandhouding van acute astmasymptomen en worden over het algemeen aan alle astmapatiënten voorgeschreven. Ze werken door het verwijden van de bronchiën, waardoor ze slechts tijdelijke verlichting geven. Deze geneesmiddelen worden gebruikt om de symptomen van astma te verlichten wanneer zij zich voordoen, maar niet om de ontsteking die reeds is opgetreden terug te draaien. Geneesmiddelen die tot de klasse van bronchodilatoren behoren zijn:

1. Kortwerkende beta-agonisten (SABA)
Deze geneesmiddelen worden gebruikt voor de behandeling van astmasymptomen en de exacerbaties ervan. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn deze bekend om hun snelle verlichting. Bijvoorbeeld, salbutamol, een veelgebruikt geneesmiddel, heeft een werking van minder dan 5 minuten en houdt 3 tot 6 uur aan. Enkele van de meest voorkomende voorbeelden zijn:

• Salbutamol
• Terbutaline
• Levalbuterol

2. Langwerkende beta-agonisten (LABA)
Deze klasse van geneesmiddelen bevat lage doses bestrijders en verlichters met een langdurige werking. Deze helpen niet alleen om de symptomen te verlichten, maar beschermen u ook tegen astma-aanvallen. Deze geneesmiddelen worden vaak gebruikt in combinatie met andere geneesmiddelen zoals corticosteroïden. Ze hebben een begin van de werking van meer dan 5 minuten, maar het effect houdt minstens 12 uur aan. Veel voorkomende voorbeelden zijn:

• Salmeterol
• Formoterol
• Indacaterol
• Olodaterol
• Vilanterol

3. Methylxanthines
Dit is een nieuwe klasse geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van astma. Het is bekend dat zij helpen bij de behandeling van astma door het verminderen van de ontsteking van de luchtwegen en de luchtwegobstructie die bij astmapatiënten wordt gezien. Theofylline is een van de meest voorgeschreven methylxanthines.

4. Anticholinerge geneesmiddelen
Deze klasse geneesmiddelen werkt door het blokkeren van de werking van acetylcholine, een neurotransmitter die een sleutelrol speelt bij het controleren van de vernauwing van gladde spieren en ontstekingen. Ze worden verder ingedeeld in:

• Kortwerkende muscarine-antagonisten (SAMA): Ipratropium is het gebruikelijke geneesmiddel dat tot deze klasse behoort. Het wordt gebruikt om de symptomen van astma en COPD te behandelen en te voorkomen en om de ademhaling te verbeteren.
• Langwerkende muscarine-antagonisten (LAMA): Tiotropium is het gangbare geneesmiddel dat hoofdzakelijk wordt gebruikt voor de behandeling van chronische obstructieve longaandoeningen (COPD) en astma.

C. Andere therapieën

Bronchiale thermoplastie is een bronchoscopische behandeling waarbij gebruik wordt gemaakt van thermische energie om de gladde spieren van de luchtwegen in toegankelijke bronchiën te ableren. Het kan exacerbaties verminderen bij patiënten die niet reageren op een maximale inhalatietherapie.

Vaak gestelde vragen