Wat zijn allergieën? Symptomen, oorzaken & behandelingen

Allergie grondbeginselen

Elk jaar hebben meer dan 50 miljoen Amerikanen last van allergieën. Ze zijn de zesde belangrijkste oorzaak van chronische ziekte bij Amerikaanse volwassenen en de meest voorkomende oorzaak van chronische ziekte bij kinderen.

Allergieën ontstaan wanneer het afweersysteem van het lichaam (het immuunsysteem) overreageert. Het is een geval van persoonsverwisseling: Immuuncellen die verantwoordelijk zijn voor de bescherming van het lichaam tegen bacteriën en virussen zien een onschadelijke stof ten onrechte als een indringer. Deze onschadelijke triggers (of allergenen) kunnen pollen, huidschilfers van huisdieren of noten zijn, om er maar enkele te noemen. De allergische reactie is wat er in het lichaam gebeurt wanneer het immuunsysteem deze allergenen aanziet voor indringers.

Veel voorkomende soorten allergieën

De meest voorkomende soorten allergieën zijn:

• Allergieën voor binnen en buiten (pollen van planten, schimmelsporen, stofmijt, huidschilfers van huisdieren)
• Huidallergieën (giftige klimop en eik, sommige voedingsmiddelen, latex)
• Voedselallergieën (melk, soja, eieren, tarwe, pinda’s, noten, vis, schaaldieren)
• Allergieën voor geneesmiddelen (meestal penicilline-antibiotica)
• Insectenallergieën (bijen- en wespensteken, giftige mierenbeten, kakkerlakken, huisstofmijt)

Allergie symptomen

Allergiesymptomen kunnen variëren van mild tot levensbedreigend (in het geval van anafylaxie). De symptomen treffen meestal – maar niet altijd – het lichaamsdeel dat in contact komt met de trigger.

Veel voorkomende allergie symptomen zijn:

• Niezen, jeukende neus, loopneus of verstopte neus (allergische rhinitis)
• Piepende ademhaling, benauwdheid op de borst, ademnood, hoesten (astma)
• Krabberige, rode en tranende ogen (allergische bindvliesontsteking)
• Maagpijn, misselijkheid, braken, diarree
• Droge, rode en gebarsten huid (eczeem)
• Rode, jeukende huiduitslag (dermatitis)
• Verhoogde, jeukende huid (netelroos)
• Opgezwollen lippen, tong, ogen of gezicht (angio-oedeem)

Maar allergiesymptomen kunnen onvoorspelbaar zijn: Dezelfde persoon die in contact komt met hetzelfde allergeen op hetzelfde lichaamsdeel, zal niet altijd dezelfde symptomen vertonen. Het is niet zo dat elke allergische reactie erger is dan de vorige.

Allergie feiten

• Veel mensen met allergieën hebben vaak meer dan één soort allergie.
• Veel kinderen ontgroeien sommige allergieën (eczeem, voedselallergieën, astma).
• Notenallergieën zijn levenslang.
• E-nummers (levensmiddelenadditieven), GM (genetisch gemodificeerd) voedsel, en fast food veroorzaken op zich geen allergieën.
• Immunisaties veroorzaken geen allergieën.

Anafylaxie

Anafylaxie is een ernstige allergische reactie waarbij het hele lichaam betrokken is. De symptomen van anafylaxie treden snel op, meestal binnen enkele minuten na contact met een prikkel, maar het kan tot 4 uur duren voor ze optreden:

• Lichthoofdigheid
• Moeite met ademhalen
• Piepende
• Snelle hartslag
• Klamme huid
• Verwarring en angst
• Lichamelijke instorting of verlies van bewustzijn

Het is niet altijd meteen duidelijk wat er aan de hand is – vooral als de persoon nog nooit anafylaxie heeft gehad. En het kan beangstigend zijn. Soms, maar niet altijd, zijn er duidelijke fysieke tekenen van een allergische reactie, zoals netelroos, misselijkheid of braken, maagpijn of zwelling van het gezicht, naast de hierboven vermelde symptomen.

Anafylaxie komt het meest voor bij mensen die allergisch zijn voor pinda’s, noten (bijv. amandelen), bijensteken en bepaalde medicijnen. Het is ook waarschijnlijker als je het al eerder hebt gehad.

Anafylaxie is altijd een medisch noodgeval. Als het niet snel behandeld wordt, kan het levensbedreigend zijn.

Dit is wat je moet doen als je ziet dat iemand anafylaxie heeft:

• Ze hebben een injectie nodig van hun epinefrine pen als ze die hebben.
• Bel 911 (zelfs als ze zich beter beginnen te voelen) en vertel de operator dat u denkt dat de persoon anafylaxie heeft.

Iemand die een anafylactische aanval heeft gehad, moet daarna altijd naar het ziekenhuis – zelfs als hij zich beter voelt.

Behandelingsmogelijkheden

De behandeling van allergieën hangt af van de symptomen en de oorzaak. Indien mogelijk, is de eerste en beste remedie het vermijden van de oorzaak.

Er bestaan tal van geneesmiddelen om de symptomen van allergieën te verminderen. Ze kunnen op de plaats van de allergische reactie worden aangebracht (plaatselijk) of via de mond worden ingenomen (oraal).

Voorbeelden van topische behandelingen zijn:

• Oogdruppels
• Neussprays
• Inhalatoren
• Huidcrèmes, lotions, zalven

De hoofdcategorieën van allergiebehandelingen zijn antihistaminica, corticosteroïden, en decongestiva. Hier is een overzicht van deze.

Antihistaminica

Antihistaminica blokkeren de effecten van een stof genaamd histamine in uw lichaam. Histamine wordt vrijgemaakt door de cellen van het immuunsysteem wanneer het een indringer detecteert. Als de dreiging reëel is, helpt histamine het lichaam om zichzelf te beschermen. In het geval van een allergie is de vrijlating van histamine een onnodige en heftige reactie tegen de trigger. Dit resulteert in onaangename symptomen zoals jeuk, tranende ogen of loopneus, niezen, huiduitslag en zwelling van de lippen.

Door histamine te blokkeren, kunnen antihistaminica allergiesymptomen voorkomen (als ze worden ingenomen voordat u in contact komt met de trigger) en de symptomen helpen verbeteren (als ze daarna worden ingenomen).

Corticosteroïden

Corticosteroïden zijn een farmaceutische versie van normale hormonen die in het lichaam voorkomen. Inname van deze corticosteroïden helpt de hoeveelheid van dit hormoon in het lichaam te verhogen, waardoor u op korte termijn ontstekingen, roodheid, zwelling, jeuk of pijn kunt behandelen.

Decongestiva

Decongestiva helpen de symptomen van een verstopte of verstopte neus (neusverstopping) te verlichten. Ze verminderen de zwelling van de bloedvaten in uw neus, waardoor de neusholten vrijer worden. Decongestiva kunnen alleen worden ingenomen of in combinatie met pijnstillers of antihistaminica.

Immunotherapie

Immunotherapie is een behandeling die alleen door specialisten wordt gegeven aan een klein aantal mensen met ernstige en hardnekkige allergieën die hun symptomen niet onder controle krijgen met andere therapieën.

Bij immunotherapie worden gedurende een aantal jaren kleine doses van de allergische prikkel (allergeen) ingenomen. Het doel is uw lichaam te laten wennen aan het allergeen, zodat uw allergie milder en beter beheersbaar wordt. Het allergeen kan worden toegediend als een injectie (SCIT) of als een druppel (SLIT).

Als u injecties krijgt, moeten deze worden toegediend door een gespecialiseerde arts in een gespecialiseerde kliniek, omdat er een klein risico bestaat op een ernstige reactie.

Epinephrine auto-injector pennen

Epinefrine is een geneesmiddel dat helpt bij het stoppen van een levensbedreigende allergische reactie die anafylactische shock wordt genoemd. Het is een farmaceutische versie van een natuurlijk hormoon in ons lichaam dat helpt om onze bloeddruk op peil te houden, ons hart te laten pompen en onze ademhalingsbuizen open te houden – precies wat nodig is tijdens anafylaxie.

Gemeenschappelijke zorgen

Waarom krijgen mensen allergieën?

Om ergens allergisch voor te zijn, moet je ervoor gesensibiliseerd zijn. Dit betekent dat je lichaam met die stof in contact moet zijn gekomen. Bij de eerste ontmoeting interpreteert het immuunsysteem die stof (allergeen) ten onrechte als een bedreiging en maakt er een geheugen (antilichamen) tegen aan.

Zijn allergieën genetisch?

Allergieën kunnen bij iedereen voorkomen, maar de kans is groter als je een genetische aanleg voor allergieën hebt (ook wel atopie genoemd). Enkele feiten over de kans op het erven van allergieën:

• Een kind van wie de ouders geen allergie hebben, loopt ongeveer 15% kans om een allergie te krijgen.
• Als één van de ouders allergieën heeft, kan dat risico oplopen tot 50%.
• Als beide ouders allergieën hebben, dan kan het risico op allergieën bij het kind oplopen tot 80%.

Kun je meerdere allergieën hebben?

Ja en nee. Een persoon kan allergisch zijn voor iets waar zijn lichaam nog nooit aan blootgesteld is geweest. Dit is iets wat kruisreactieve allergie wordt genoemd.

Bijvoorbeeld:

• Als je allergisch bent voor latex, is de kans groot dat je ook allergisch bent voor bananen, avocado’s, kiwi’s, kastanjes of papaja’s.
• Als u allergisch voor graspollen bent, is er een goede kans dat u allergisch voor perziken, selderij, tomaten, meloenen, of sinaasappelen zou kunnen zijn.
• Als u allergisch bent voor berkenstuifmeel, is de kans groot dat u ook allergisch bent voor kiwi’s, appels, peren, perziken, pruimen, koriander, venkel, peterselie, selderij, kersen, wortelen, hazelnoten of amandelen.

Als dit het geval is, heb je geen meervoudige allergie. Je hebt een enkele allergie die door veel dingen wordt uitgelokt.

Een voedselallergie of -intolerantie?

Veel (maar niet alle) voedselallergieën zijn intoleranties. Ze worden eerder veroorzaakt door een darmprobleem dan door een overreactief immuunsysteem dat een aanval tegen dat voedsel opzet. De symptomen van een voedselintolerantie kunnen een opgeblazen gevoel of constipatie zijn. Dit is anders dan de symptomen van een echte voedselallergie (uitslag, netelroos, misselijkheid of braken) die worden veroorzaakt doordat het immuunsysteem histamine en andere soortgelijke chemische stoffen in het bloed vrijgeeft.

Wat is de meest voorkomende voedselallergie?

Pinda is het meest voorkomende allergeen, gevolgd door melk en schaaldieren. Kinderen hebben vaker voedselallergieën dan volwassenen. Er zijn acht voedingsmiddelen die verantwoordelijk zijn voor bijna alle voedselallergische reacties:

• Melk
• Soja
• Eieren
• Tarwe
• Pinda’s
• Boompitten
• Vis
• Schelpdieren

Referenties

1. American Academy of Allergy, Asthma, & Immunology. (2020). Allergieën. Opgehaald van https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/allergies 
2. American College of Allergy, Asthma, & Immunology. (2018). Allergie Feiten. Opgehaald van https://acaai.org/news/facts-statistics/allergies 
3. Astma en Allergie Stichting van Amerika. (2020). Allergie Feiten en Cijfers. Opgehaald van https://www.aafa.org/allergy-facts/ 
4. Austin, M., Bloomfield, S., Dhruve, H., et al. (2015). Making Sense of Allergies. Zin over Wetenschap. Opgehaald van https://senseaboutscience.org/wp-content/uploads/2016/09/Making-Sense-of-Allergies-1.pdf.
5. Centers for Disease Control and Prevention. (2017). Allergieën en hooikoorts. Opgehaald van https://www.cdc.gov/nchs/fastats/allergies.htm 
6. Chad, Z. (2001). Allergieën bij kinderen. Pediatrie en gezondheid van het kind, 6(8):555-566.
7. De Cochrane Bibliotheek. (2015). Allergie behandeling en preventie. Opgehaald van https://www.cochranelibrary.com/collections/doi/10.1002/14651858.SC000013/full